CÁCH LỰA CHỌN THỰC PHẨM AN TOÀN CÓ LỢI CHO SỨC KHỎE

THẾ NÀO LÀ THỰC PHẨM AN TOÀN?

• Thực phẩm an toàn: là loại thực phẩm cung cấp các chất dinh dưỡng phù hợp và thiết yếu mà không gây hại với sức khỏe của người dùng. Thực phẩm an toàn phải bảo đảm các tiêu chuẩn: không chứa thuốc bảo vệ thực vật, hoá chất, kháng sinh cấm; không chứa tạp chất (kim loại, thuỷ tinh, vật cứng,…); không chứa tác nhân sinh học gây bệnh (vi rút, vi sinh vật, ký sinh trùng, các độc tố tự nhiên hay nhân tạo,…), và phải có nguồn gốc, xuất xứ đầy đủ, rõ ràng; được kiểm tra, đánh giá chứng nhận về an toàn thực phẩm.
• Thực phẩm có lợi cho sức khỏe: không chỉ là thực phẩm an toàn, mà còn có tác dụng góp phần hạn chế các yếu tố gây bệnh, tăng cường sức khỏe cho người dùng. Ví dụ: rau ngót có nhiều vitamin A và chất sắt, góp phần phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng; hoặc các thực phẩm nguyên hạt rất tốt cho sức khỏe vì có chứa nhiều loại vitamin, chất khoáng, và nhiều chất xơ, ít chất béo.

CÁCH LỰA CHỌN THỰC PHẨM AN TOÀN CÓ LỢI CHO SỨC KHỎE

Nên chọn mua thực phẩm ở những địa chỉ uy tín, có nguồn gốc và thông tin rõ ràng. Một trong những cách lựa chọn thực phẩm an toàn cơ bản ở đây đó là phải chú ý tới yếu tố tươi, ngon (đối với thực phẩm tươi sống), đủ thành phần dinh dưỡng (đối với thực phẩm đã qua chế biến), bên cạnh đó là tính an toàn, không nhiễm hóa chất và không chứa chất bảo quản độc hại.

Có nhiều nhóm thực phẩm được tiêu thụ hàng ngày, tương ứng với mỗi nhóm thực phẩm sẽ có những cách lựa chọn phù hợp như sau:

Cách lựa chọn thực phẩm an toàn với nhóm ngũ cốc nguyên hạt (như gạo tẻ, đậu xanh, lạc, vừng,…)

• Nên chọn: hạt khô, không bị ẩm mốc, không bị mọc mầm, không có các loại mọt, sạn, hay tạp chất khác; các hạt đều nhau; màu sắc tự nhiên không bị biến đổi; nếu cắn thử thấy hạt giòn, không vỡ vụn; ngửi mùi thì vẫn có mùi thơm đặc trưng của loại hạt đó mà không có mùi lạ.
• Không chọn: hạt ẩm, mốc, hỏng, có mùi vị/ màu sắc lạ, lẫn tạp chất, vỏ nhăn nheo, không sáng bóng. Có các loại mối, mọt,… hoặc được nhuộm màu lòe loẹt, mất đi màu sắc tự nhiên của hạt.

Cách lựa chọn thực phẩm an toàn với nhóm thịt lợn (thịt heo)

• Nên chọn: thịt tươi có lớp màng khô, màu đỏ tươi, bề mặt hơi se lại. Mặt cắt miếng thịt có màu hồng sáng, da trắng hồng, mềm mại. Phần mỡ có màu sáng, chắc, có mùi thơm đặc trưng. Bề mặt thịt và mỡ không có đám xuất huyết tụ lại, không có các nốt sần. Phần khớp xương láng và trong. Tủy xương bám chặt vào thành ống và trong suốt. Dùng ngón tay ấn vào thịt rồi thả ra thì không để lại dấu tay, thớ thịt đàn hồi nhanh và có màu đỏ hồng.
• Không chọn: thịt ôi có màu sắc nhợt nhạt, sờ vào miếng thịt thấy nhớt. Phần mỡ tối màu, có dấu hiệu bị bở hoặc vữa ra; khớp xương có nhiều nhớt, xuất hiện dịch đục; phần tủy bị tróc ra khỏi thành ống hoặc có dấu hiệu tróc ra, màu sắc tối hoặc nâu, có mùi ôi thiu. Dùng ngón tay ấn vào thịt rồi thả ra thì không để lại dấu tay, thớ thịt kém đàn hồi, nhợt nhạt, có thể có nước chảy ra.

Cách lựa chọn thực phẩm an toàn với nhóm thịt gà và các loại gia cầm khác

• Nên chọn: con khỏe mạnh, mào đỏ tươi, hai cánh ép sát mình, lông trơn mượt. Khi mua gà, vịt đã làm sẵn thì phải chọn con có da còn trơn nhờn, thịt không có mùi lạ, mặt ngoài của thịt hơi khô ráo, không có cảm giác dính, dùng ngón tay ấn mạnh xuống và thịt lập tức đàn hồi trở lại.
• Không chọn: con có mào thâm đen, hai cánh rủ xuôi, lông xù, diều tích thức ăn cứng là gà bệnh. Vịt bệnh thì quan sát thấy dáng ủ rũ, hay vẩy mỏ, xách lên thấy chảy nước dãi, sờ vào diều thấy căng như bong bóng.

Cách lựa chọn thực phẩm an toàn với nhóm cá và các loại thủy hải sản

• Nên chọn: con có mắt sáng nhanh, chạm vào là bơi ngay, quẫy mạnh không lù đù. Cá còn tươi thì vảy cá phải xếp đều, trắng, không bong tróc, không có dấu hiệu bất thường. Mang cá khép chặt, nếu lấy tay nâng mang cá lên xem sẽ thấy mang có màu hồng tươi mà không phải màu tía, mắt cá to, sáng trong, hơi lồi ra ngoài. Chất nhờn trên thân cá phải trong, nhớt và không có mùi lạ. Còn cách lựa chọn thực phẩm an toàn đối với hải sản nên mua khi chúng còn sống.
• Không chọn: cá/ hải sản không còn tươi sống. Thả vào nước không quẫy đạp, nổi bụng lên trên. Thân cá có các vết trợt, bụng trương. Mang cá nhợt nhạt, mình cá ươn nhũn, chảy nước. Thậm chí thịt không dính vào xương.

Cách lựa chọn thực phẩm an toàn với nhóm rau củ quả

• Nên chọn: Rau quả tươi còn nguyên cuống, không dập nát, không có đốm màu khác lạ. Có màu sắc tự nhiên đặc trưng của từng loại. Không có mùi lạ. Cách bảo quản rau tốt nhất là để ở ngăn tủ mát. Rau nên nhặt sạch, bỏ lá dập, để ráo và cho vào túi nilon để vào ngăn mát tủ lạnh và sử dụng trong ngày.
• Không chọn: Rau củ quả héo úa, dập nát hay có mùi lạ, có hình dáng và màu sắc bất thường (ví dụ kích thước quá to, quả chín quá vàng, quá đẹp, hay lá xanh bất thường,… vì có thể bị sử dụng hóa chất kích thích độc hại). Tránh mua rau có rễ bám nhiều đất vì đó là nguồn vi sinh vật gây hư hỏng nhanh rau quả. Thận trọng với rau củ quả không rõ nguồn gốc xuất xứ, hoặc có tiền lệ bị ướp tẩm hóa chất bảo quản độc hại.

Cách lựa chọn thực phẩm an toàn với nhóm thực phẩm chế biến sẵn

• Nên chọn: thực phẩm có địa chỉ xuất xứ rõ ràng; còn thời hạn sử dụng, không bị phồng, méo (đồ hộp), không sử dụng các phẩm màu độc hại, được bao gói an toàn. Cách lựa chọn thực phẩm an toàn hiệu quả đó là đọc kỹ thông tin về thành phần và thông tin dinh dưỡng in trên vỏ hộp hoặc bao gói trước khi mua.
• Không nên chọn: thực phẩm đã hết hạn sử dụng; hoặc bị phồng, méo, biến dạng. Thiếu thông tin về về nguồn gốc xuất xứ, thành phần chế biến và thông tin dinh dưỡng. Hạn chế sử dụng thực phẩm chế biến sẵn có nhiều đường, muối, hoặc chứa chất béo thể trans (là một dạng chất béo gây nguy hại cho sức khỏe thường có trong các loại bim bim, bánh ngọt, thức ăn nhanh, mì ăn liền, đồ chiên ăn sẵn, khoai tây chiên,…).